Nám Da Tay: Nguyên Nhân, Cách Phòng Ngừa và Giải Pháp Hiệu Quả

Nám da tay có thể khiến nhiều người lo lắng. Hiện tượng da tay bị nám, xuất hiện những mảng màu nâu, hoặc những đốm nâu trên da, không chỉ khá phổ biến, mà còn là dấu hiệu của rối loạn sắc tố và lão hóa da tay.

Hiểu rõ nguyên nhân gây nám da tay, những biện pháp chữa trị nám ở da tay, cũng như những cách phòng chống hiệu quả sẽ giúp ta duy trì được vẻ đẹp trẻ trung.

1. NGUYÊN NHÂN GÂY RA NÁM DA TAY

Gen di truyền

Yếu tố gen di truyền có vai trò không nhỏ trong các nguyên nhân nám da tay. Theo NIH, có tới 50% trường hợp bị nám cho biết trong gia đình cũng có người bị nám. Những cặp song sinh sẽ bị nám như nhau.

Tác động của ánh nắng mặt trời

Những vết nám trên da tay chủ yếu hình thành do thời gian dài tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Các tia UV làm cho quá trình tổng hợp, sản sinh melanin bị rối loạn, khiến cho da tay bị nám, xuất hiện những đốm đồi mồi hoặc mảng rám da.

Thời tiết oi nóng, cùng với lượng ánh nắng mặt trời lớn tại Việt Nam là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra những vết nám trên da tay.

Quá trình lão hóa

Bên cạnh đó, khi làn da dần lão hóa, quá trình sản sinh melanin bị cục bộ hóa, hình thành những đốm nâu, sẫm, đen trên da tay. Những đốm này rõ rìa so với vùng da xung quanh, có thể phẳng (nám đốm) hoặc nổi, thành nốt (đồi mồi, hay solar lentigo).

Thay đổi nội tiết tố

Quá trình biến đổi nội tiết tố đột ngột có thể gây ra nám da tay ở một số người. Hiện tượng “mặt nạ bà bầu” chỉ xảy ra trong thời kỳ mang thai. Cơ chế phát sinh hiện vẫn đang là 1 bí ẩn.

Những phụ nữ chưa sinh con nhưng có mức thụ thể estrogen trong da cao thì cũng dễ bị nám.

Sử dụng mỹ phẩm không đúng cách

Không sử dụng, hoặc sử dụng không đúng cách kem chống nắng sẽ khiến da tay khó có thể chống chịu được tác động của ánh nắng mặt trời.

Ở đất nước nhiệt đới như Việt Nam, kem chống nắng dùng trong mùa hè cần có SPF tối thiểu 50, PA +++; trong mùa mát thì SPF cần > 30.

Stress và lối sống không lành mạnh

Stress và chất kích thích là tác nhân khiến cho hệ tuần hoàn, nội tiết tố bị rối loạn, góp phần làm cho tình trạng nám nặng thêm.

2. PHÂN BIỆT CÁC LOẠI NÁM DA Ở TAY

Có rất nhiều loại nám da tay, là những đốm, mảng màu nâu hoặc đen trên da. Nguyên nhân gây những vết nám trên da tay xuất phát từ nhiều lí do. Điều quan trọng là phải biết rõ thể dạng nám da tay mắc phải để có liệu trình điều trị chính xác.

Lentigo simplex

Là những đốm nâu, đen xuất hiện trên da tay. Thể dạng tăng sắc tố này không do tác động của ánh nắng mặt trời, mà có thể do bẩm sinh, hoặc do biến đổi trong giai đoạn dậy thì.

Đây là thể dạng lành tính, không phải 1 loại bệnh, mà thường chỉ xuất phát từ nguyên nhân tế bào bị tổn thương.

Đồi mồi (solar lentigo)

Dù biểu hiện giống với Lentigo simplex, nhưng đồi mồi là những đốm sắc tố chịu ảnh hưởng nhiều từ bức xạ ánh nắng mặt trời.

Tuy thường xuất hiện ở tuổi trưởng thành, nhưng đồi mồi hay bị nhầm với tàn nhang - là 1 dạng biến đổi sắc tố tạm thời đặc trưng cho tuổi dậy thì.

Đồi mồi có thể phát triển ngày càng to thêm, thậm chí thành cụm với nhau thành đốm. Chúng cũng có thể phát triển thành màu đen, trông như da tay bị nám đen, rất khó chữa.

Mu bàn tay là vùng da “ưa thích” của đồi mồi vì thường xuyên và trực tiếp tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Một số điểm đặc trưng của đồi mồi như sau:

- Là những đốm sắc tố phẳng, nhìn ovan hoặc tròn.

- Có màu nâu sáng, nâu sẫm, đen.

- Xuất hiện ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhiều nhất, như mu bàn tay, mu bàn chân, mặt, vai, lưng cổ.

- Đường kính mỗi đốm khoảng 1 cm - 1.5 cm

- Có thể phát triển thành cụm.

Khó chữa. Những cách trị nám da tay tại nhà không mang lại hiệu quả rõ rệt.

Hình ảnh nám da tay

Một bệnh nhân cho biết ban đầu chỉ có 1 vài đốm màu nâu mờ xuất hiện trên cánh tay phải. Sau đó, những đốm tương tự dần xuất hiện bên tay trái.

Những đốm này đậm màu, tăng sắc tố sau khi “phơi” nắng.

Những mảng nám da tay này gồm nhiều đốm tăng sắc tố, hợp nhất thành mảng, có viền không đều, xen lẫn trong đó cho thấy những vùng da bình thường.

Thăm khám qua đèn Wood cho thấy sắc tố tập trung ở lớp thượng bì. Sinh thiết da cho thấy lớp thượng bì bị mỏng, tăng hình thành sắc tố ở lớp hạ bì.

Bệnh nhân không có tiền sử bị bệnh tuyến giáp, nhưng có bị nám mảng trên mặt.

Ngoài ra, còn một số trường hợp tăng sắc tố khác có thể dễ dàng phân biệt, tại đây.

3. ÁP LỰC TÂM LÝ NẶNG NỀ VÌ BỊ NÁM TAY

Nhiều phát hiện cho thấy bệnh nám ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý người bệnh. Không chỉ vì riêng bệnh nám khiến họ phiền muộn, mà còn do những yếu tố xung quanh tác động thêm vào: tâm lý tự ti, mặc cảm, giảm giao tiếp, ảnh hưởng đến công việc, hạnh phúc gia đình...

Hơn nữa, những người đã từng thử chữa nám mà không khỏi, thì còn cảm thấy buồn lòng hơn lúc chưa đi chữa.

Ở chiều ngược lại, những người đã chữa khỏi nám thì cuộc sống như thay đổi hoàn toàn. Tiền hơn, tình hơn, và mọi thứ đều hơn.

4. CÁCH PHÒNG NGỪA NÁM DA TAY HIỆU QUẢ

Thường thì phòng bệnh dễ hơn chữa bệnh. Tránh không cho da tay bị nám sẽ dễ hơn việc điều trị những vết nám trên da tay. Dưới đây là những cách phòng tránh thông thường:

Sử dụng kem chống nắng

Cần thường xuyên bôi kem chống nắng có chỉ số SPF > 30. Luôn bôi lại kem sau khi rửa tay, hoặc sau mỗi 2 giờ.

Bôi kem chống nắng có công dụng giúp ngăn ngừa hình thành mảnh sắc tố mới trên da, ngăn chặn những đốm nám phát triển. Đồng thời, giúp giảm nguy cơ bị ung thư da.

Mặc áo chống nắng, đeo găng tay chống nắng

Găng tay và các loại áo, váy chống nắng bảo vệ da tay khỏi bức xạ UV từ ánh nắng mặt trời. Nhất là khi cần đi ra ngoài trong khoảng thời gian dài.

Dưỡng ẩm da tay

Luôn dưỡng ẩm đầy đủ cho da tay giúp duy trì chức năng bảo vệ và sức khỏe của làn da tay, khiến sắc tố khó phát triển hơn, làm trắng da tay 1 cách tự nhiên.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh

Không thức khuya, không sử dụng đồ ăn, uống có chất kích thích (cafe, rượu, bia).

Cố gắng cân bằng cuộc sống, phân bố hợp lý thời gian dành cho gia đình và công việc.

Chọn 1 môn thể thao vừa sức và tập luyện hàng ngày. Chỉ riêng việc dậy sớm và hít thở không khí trong lành đã cho chúng ta 1 cảm giác dễ chịu, thoải mái, giải tỏa nhiều áp lực trong cuộc sống.

Tự lên 1 thực đơn đủ dinh dưỡng, giàu vitamin cho mình và gia đình.

5. GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ NÁM DA TAY TẠI NHÀ

Khi những đốm sắc tố tạo thành mảng nám trên da tay khiến ta phiền lòng, thì cũng đừng quá lo lắng. Thị trường thẩm mỹ công nghệ cao ngày nay có sẵn nhiều lựa chọn để loại bỏ những đám nâu trên tay đó.

Nám da tay là kết quả của quá trình làn da tăng sinh quá nhiều hắc sắc tố melanin.

Dưới đây là những cách tốt nhất để phòng ngừa và chữa trị nám da tay tại nhà từ thiên nhiên.

5.1 Dưỡng ẩm đầy đủ để da tái sinh nhanh hơn

Với mục tiêu chính là chống tình trạng tăng sắc tố, khiến những đốm nám mờ đi, thì những loại kem dưỡng ẩm OTC cần có thêm những thành phần có lợi cho da.

Các chuyên gia cho biết, để xử lý vấn đề sắc tố, một sản phẩm tốt phải có những thành phần dưỡng ẩm như glycerin, hoặc axit hyaluronic, thậm chí có cả retinol để tăng chuyển hóa tế bào. Những thành phần thụ động này giúp các hoạt chất làm trắng da hoạt động tích cực hơn.

Bên cạnh đó, một loại kem dưỡng ẩm da tay tốt còn có khả năng phục hồi lipid trong da - lớp chất béo bảo vệ da -, giúp tế bào mới sinh ra mạnh mẽ thay thế lớp tế bào cũ.

5.2 Bảo vệ da trước ánh nắng mặt trời

Cách tốt nhất để tránh cho da bị nám sạm do ánh nắng mặt trời là thường xuyên bổ sung lớp kem chống nắng phổ rộng để ngăn chặn tia UVA lẫn UVB. Kem chống nắng phải có chỉ số SPF > 30 trong ngày thường, và > 50 trong ngày nắng. Ngay cả khi trời râm mát cũng đừng quên bôi kem chống nắng.

Không nên đi ra ngoài từ 10h sáng đến 2h chiều, vì đó là lúc bức xạ mặt trời mạnh nhất. Đội mũ rộng vành để bảo vệ đầu, mặt, tai và cổ.

5.3 Không gây tổn thương da

Khi bị muỗi đối, ai cũng muốn gãi ngay cho đã ngứa. Nhưng đừng làm vậy.

Đưa tay gãi sẽ làm da bị tổn thương, có thể gây viêm nhiễm và rối loạn sắc tố. Càng gãi nhiều, gãi mạnh, hậu quả để lại càng khó lường.

5.4 Lô hội

Trên mạng đầy rẫy những bài thuốc trị nám da tay, cách trị nám da tay tại nhà v.v.. Chỉ cần tìm kiếm là sẽ nhận về hàng ngàn kết quả. Nhưng điểm chung của chúng là kì vọng quá cao, mà kết quả thì hạn chế. Chỉ có 1 loại thảo dược đáng để thử.

Đó là lô hội.

trị nám da tay bằng lá lô hội — *Lá cây lô hội chứa thành phần trị nám. Ảnh: Vogue India.*

Lô hội và thành phần hoạt chất aloesin được biết đến nhờ hiệu quả làm dịu, kháng viêm, thường dùng điều trị kích ứng da, cháy nắng.

Ở nồng độ tinh chất, lô hội có công dụng làm trắng da nhờ khả năng ngăn chặn tyrosinase và melanogenesis. Đó là 2 enzyme quan trọng trong hình thành sắc tố da.

Không nên dùng nước chanh, hay ruột quả chanh trị nám. Thành phần Psoralen có trong chanh có thể gây mất sắc tố (hiện tượng viêm da do ánh sáng thực vật), nếu vùng da bôi chanh tiếp xúc trực tiếp với ánh mặt trời.

5.5 Thực đơn giàu vitamin và khoáng chất

Sức khỏe của làn da xuất phát từ bên trong, do vậy, thực đơn giàu khoáng chất là bạn đồng hành quan trọng trên con đường trị nám da tay.

Những thực phẩm giàu vitamin A, B, C, E, chất chống oxy hóa, các loại khoáng chất như kẽm, can-xi và ma-giê đặc biệt có ích trong quá trình phục hồi da và tái tạo tế bào.

Thực phẩm chức năng chứa tinh chất trà xanh, cam thảo, dâu tằm giàu thành phần trị nám từ thiên nhiên, chống viêm và làm trắng da.

Ngược lại, những loại thực phẩm chế biến sẵn sẽ làm da xỉn màu, kém sắc, nám thêm đậm và da chóng lão hóa.

Bên cạnh đó, đường, đồ uống ngọt, bánh mì trắng - những thực phẩm có chỉ cố glycemic cao - tiềm ẩn khả năng làm tăng đường huyết, kích thích melanocyte - tế bào sản sinh ra melanin.

Hạn chế đồ uống có cồn vì chúng làm khô da và giản nở mạch máu.

6. MỘT SỐ LOẠI THUỐC TRỊ NÁM TAY OTC

Càng sớm nhận ra và có kế hoạch “đối phó” với nám da tay, thì chúng càng dễ bị xóa sạch. Những chấm nám màu nâu nhỏ ban đầu có thể bắt rễ sâu vào lớp da bên trong, và “sinh sôi” nhiều thêm.

Một số loại thuốc không kê đơn (thuốc OTC) làm mờ nám dễ mua có thành phần axit azelaic, axit glycolic, rễ cam thảo, axit kojic, axit tranexamic, vitamin C, retinoid. Chúng ngăn chặn hình thành tyrosinase, từ đó ngăn chặn nám hình thành.

Cần cảnh giác với những loại thuốc, kem trộn trị nám giá rẻ. Có thể chúng có chứa thành phần thủy ngân, steroid, gây tổn thương vĩnh viễn cho da và sức khỏe của bạn.

7. TRỊ NÁM ĐỐM CHÂN SÂU Ở TAY BẰNG THUỐC KÊ ĐƠN BÁC SĨ

Nếu tự trị nám tại nhà không thành công, bôi thuốc làm trắng da OTC cũng bất thành, thì đã đến lúc thăm khám bác sĩ và các chuyên gia. Những loại thuốc kê đơn có công hiệu đặc trị nám, nhanh hết nám, kết quả tốt.

Không nên tự ý mua hydroquinone, tretinoin (một loại vitamin A tổng hợp) hay các loại thuốc trị nám kê đơn về tự bôi. Vì nếu bôi quá liều, có thể gây kích ứng, làm mất sắc tố da.

8. TRỊ NÁM DA TAY BẰNG CÔNG NGHỆ

Nếu các loại thuốc bôi kê đơn không xử lý hết nám, hẳn đã đến lúc tìm tới những cách trị nám hiệu quả mạnh mẽ hơn, triệt để hơn. Những năm gần đây xuất hiện nhiều phương pháp hỗ trợ điều trị nám có hiệu quả, như peel da hóa học, vi kim, phi kim, peel da vật lý, và nổi bật là các loại laser điều trị sắc tố.

8.1 Peel da hóa học

Phương pháp peel da hóa học chứa các thành phần hoạt chất như axit glycolic, axit lactic, mang đến giải pháp trị nám da tay khá hiệu quả.

Axit glycolic, một loại alpha-hydroxy acit, nhẹ nhàng phân giải liên kết giữa các tế bào già trên bề mặt, giúp chúng tự bong ra để lớp tế bào mới không bị nám vươn lên bề mặt.

Axit lactic, một loại AHA khác có cấu trúc phân tử lớn hơn, không chỉ tẩy tế bào chết trên bề mặt da, mà còn dưỡng ẩm sâu, giúp da mềm, mịn, mờ nếp nhăn.

Tinh chất peel da có chứa thành phần làm trắng, tác động trực tiếp tới quá trình tổng hợp melanin, nhờ đó làm mờ đốm nám từ tận gốc rễ. Đồng thời, kích thích quá trình sản sinh tế bào mới, làm da tay sáng, đều màu, trẻ trung hơn.

8.2 Trị nám da tay Derma Pixel

Derma Pixel là liệu trình công nghệ được hàng trăm khách hàng trị nám tại Thẩm mỹ viện Ý Lan khen ngợi. Kết quả đạt được vượt xa mong đợi của nhiều người.

Đây là liệu trình trị nám công nghệ cao, sử dụng bước sóng ánh sáng Q-Switch Derma laser đặc trị đốm nâu, nám chân đinh, nám da tay, nám cổ. Ánh sáng này tác động có lựa chọn đến hắc sắc tố mà gần như không ảnh hưởng đến lớp da xung quanh.

Năng lượng ánh sáng chuyển thành nhiệt năng, phân hủy melanin thành những hạt phân tử nhỏ. Những hạt này mất liên kết, phân tán ra xung quanh, sau đó sẽ được hệ miễn dịch của cơ thể “thu gom” rồi đẩy ra ngoài. Đây là cơ chế làm sạch tự nhiên, rất an toàn cho sức khỏe.

9. PHÒNG NGỪA BIẾN CHỨNG

Các bác sĩ, chuyên gia sẽ thăm khám cụ thể tình trạng nám, sức khỏe của da, sau đó lên liệu trình điều trị chi tiết cho mỗi trường hợp.

Ví dụ, những người có làn da nhạy cảm hoặc không thích hợp điều trị nám bằng phương pháp laser, thì phải trị nám bằng liệu pháp ánh sáng phổ rộng BBL.

Một số phương pháp điều trị nám, bao gồm liệu pháp laser và ánh sáng phổ rộng BBL có thể làm nám đậm hơn và lan ra, nếu không được kiểm soát liều lượng phù hợp.

Những người có làn da ngăm bẩm sinh sẽ hấp thu năng lượng laser và ánh sáng phổ rộng nhiều hơn, dẫn đến nguy cơ biến chứng mất sắc tố, bỏng, để lại sẹo trên da.

10. MỘT SỐ CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ NÁM DA TAY

10.1 Nám da tay có giống nám da mặt không?

Nám da tay là một biến thể của nám da mặt, nhưng cũng khá phổ biến. Vết nám trên da tay có nhiều điểm chung với vết nám trên mặt, là những đốm, mảng sắc tố màu nâu có viền không đều.

Mặc dù nám da tay và nám da mặt có nhiều điểm giống nhau về lâm sàng, nhưng khác nhau về trường hợp mắc phải.

Nám da mặt chủ yếu xuất hiện ở nhóm tuổi 20 - 40 tuổi, độ tuổi trung bình là 33, ít khi xuất hiện ở phụ nữ sau mãn kinh.

Nám da tay thường xuất hiện ở phụ nữ mãn kinh, độ tuổi ngoài 50.

Một trường hợp gần với nám da tay là loạn sắc tố da cánh tay mắc phải (ABCD). Bệnh này làm cho sắc tố trên da tay biến đổi (sẫm màu, hoặc mất sắc tố) nhưng không bao giờ ảnh hưởng đến da mặt.

Trong khi đó, nám da tay sẽ không gây ra trường hợp mất sắc tố.

Theo ghi nhận, nám da tay giống với nám da mặt ở điểm cùng do tăng sắc tố ở lớp hạ bì và thượng bì. Cả hai loại nám đều cho thấy những dấu hiệu tổn thương quang hóa mãn tính.

Cách trị nám ở tay không dễ dàng, và thường bị tái lại. Các loại thuốc phân giải sắc tố, retinoid, và kem chống nắng là những biện pháp phổ biến điều trị nám ở tay.

Chưa đủ bằng chứng để khẳng định nám da tay đáp ứng tốt với những cách chữa nám da mặt.

Ngoài ra, da tay cũng có thể mắc phải tình trạng rối loạn sắc tố sau viêm do tổn thương da, sẹo, viêm nhiễm, v.v..

10.2 Nám da tay có tự hết không?

Do cơ địa và mỗi trường hợp mắc phải khắc nhau, nên nếu trên da tay xuất hiện những đốm nâu, hoặc đồi mồi trên tay, và muốn nhanh chóng xóa mờ chúng, ta nên đến thăm khám tại các cơ sở chuyên môn. Để từ đó có được liệu trình điều trị chính xác đối với trường hợp của mình.

Thẩm mỹ viện Ý Lan khuyến cáo sử dụng cách trị nám da tay kết hợp Q-Switch laser để đạt được kết quả tối ưu nhất.

Dù là thế hệ laser thẩm mỹ ra đời sau, nhưng Pico laser cho thấy hiệu quả điều trị nám kém hơn Q-Switch laser.

LỜI KẾT

Điều trị nám da tay và các tình trạng tăng sắc tố đòi hỏi chuyên môn và kinh nghiệm sâu về phòng ngừa nám da tay, bảo vệ da tay, và những cách trị nám da tay hữu hiệu. Hiểu được nguyên nhân nám da tay từ gốc rễ, chăm sóc da tay đúng cách, sử dụng sản phẩm trị nám đúng liệu trình sẽ duy trì được vẻ đẹp và sức khỏe của da tay.

Tài liệu: